De afstand tussen inwoners en het lokale bestuur wordt groter – en het vertrouwen neemt af, naarmate beslissingen over wat er in de gemeente gebeurt niet zichtbaar zijn in de Raadszaal, maar ‘elders’ worden genomen. Twintig miljoen euro – eenderde van het overheidsbudget dat jaarlijks in Castricum omgaat, wordt verhaspeld in Gemeenschappelijke Regelingen (GR’en) tussen Castricum met gemeenten in de regio.
Beslissingen over veiligheid, luchtvaart, zorg, milieutoezicht, wonen, werkgelegenheid en dienstverlening nemen de Castricumse bestuurders samen met wethouders en burgemeesters van de samenwerkende gemeenten. Politici en met hen de inwoners in de afzonderlijke dorpen en steden hebben nauwelijks weet van wat er gaande is, laat staan dat zij er grip op (kunnen) uitoefenen. In het bestuur van al die GR’en zitten geen raadsleden. Inspraakmomenten voor inwoners zijn er ook niet.
Verantwoording voor beleid en uitgaven vinden achteraf plaats, als de jaarlijkse begroting moet worden goedgekeurd. Een klagende raad over overschrijdingen van het budget of het functioneren van een GR mondt meestal uit in een conflict of zelfs het wegsturen van de plaatselijke wethouder. Niet dat dat veel helpt. Het probleem zelf wordt niet opgelost.
Overal in het land worstelen gemeenten met de invulling van samenwerkingsverbanden. In Castricum is ervoor gekozen om de ambtenaren in één werkorganisatie onder te brengen samen met de ambtenaren van Uitgeest, Bergen en Heiloo.
Gesteund door onderzoeken in het land raken we er bij De VrijeLijst steeds meer van overtuigd dat we ons openbaar bestuur anders moeten inrichten. Tegen samenwerking in de regio valt niets in de brengen, integendeel. Over grenzen heen denken en werken is prima, maar dan moet je lokaal wel uitleggen wat je gaat doen, waarom je dat gaat doen en hoe je dat wilt organiseren. Zodat je je inwoners meeneemt en de politiek aansluit op het proces. En inbreng geeft. Openlijk. Transparant.
Online dienstverlening is een goed instrument dat past in deze tijd waarin we met zo min mogelijk papier en wel een zo goed mogelijke service willen bieden. De VrijeLijst levert het idee en werkt met andere partijen graag het voorstel uit om burgers hun kennis en kunde aan de gemeenschap te laten aanbieden op een online burgerplatform, dat te benaderen is via de gemeentelijke website, en waaraan de gemeente behulpzaam is.